ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΕΤΑΞΑΣ
Η έρευνα, η μελέτη και ανάδειξη του τοπικού μας πολιτισμού είναι ο κεντρικός καταστατικός στόχος του Πνευματικού Κέντρου Πανόρμου «Γιαννούλης Χαλεπάς» του Δήμου Τήνου.. Η κατανόηση του πολιτισμού και της ιστορίας, μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε τις ρίζες μας, να αποκτήσουμε την αναγκαία αυτογνωσία που θα μας επιτρέψει να χαράξουμε νέες ρότες, να γίνουμε «δεξιοί», ικανοί δηλαδή, οιακοστρόφοι του αύριο. Όταν, όμως, μιλάμε για πολιτισμό δεν εννοούμε μόνον την πνευματική και καλλιτεχνική παραγωγή του χτες, και του σήμερα. Οι άνθρωποι δεν παύουν ποτέ να δημιουργούν πολιτισμό, από τον απλό μάστορα και τη νοικοκυρά, έως τον πλέον προικισμένο δημιουργό. Η ιχνηλάτηση, λοιπόν, και του σήμερα, η διάσωση, διάδοση και προβολή του πολιτισμού μας, η παραγωγή νέου πολιτιστικού προϊόντος, μας επιτρέπουν να κοιτάμε με μεγαλύτερη ασφάλεια το αύριο. Ο πολιτισμός είναι τ’ αστέρι του βοριά που μας δείχνει, και θα μας δείχνει, πάντα τον δρόμο τον καλό.
Σε αυτή τη συναρπαστική πορεία του ανθρώπου, κάποιοι συνάνθρωποί μας, συντοπίτες μας, ευλογημένοι απ’ το χέρι του Θεού, τραβούν πιο μπροστά. Καβατζάροντας με μαΐστρο τον κάβο της Βορνής, αφήνουν την ανάπαυση του πάγκου, σηκώνονται όρθιοι και τραβούν βαθύ κουπί, ορθοκούπι. Είναι εκείνοι που οδηγούν το μικρό σκάφος σε λιμένα εύδιο. Δεν είναι υπεράνθρωποι, είναι κάποιοι από μας. Όμως τα στήθη τους τα διατρέχει συγκίνηση εκλεκτή, εκείνη για την οποία μιλάει τόσο όμορφα ο μεγάλος Αλεξανδρινός.
Ένα τέτοιος, ακούραστος κωπηλάτης του πολιτισμού του τόπου μας, είναι και ο Παναγιώτης Μεταξάς, ο «δείξας» κατά τον δεύτερο ομιλητή της βραδιάς. Ο αγαπητός μας Τάκης είναι η ζωντανή καλλιτεχνική ιστορία της μεταπολεμικής Τήνου. Η πορεία του είναι η πορεία του τόπου μας.
Ανδρώθηκε στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής και του συνακόλουθου Εμφύλιου, έζησε τον σκληρό αγώνα της ανασυγκρότησης, συμμερίστηκε την καλλιτεχνική ευφορία του Γυμνασίου Τήνου στο γύρισμα της δεκαετίας του 1940 προς εκείνη του 1950, υπήρξε από τους πρώτους σπουδαστές του Προπαρασκευαστικού Σχολείου Καλών Τεχνών Πανόρμου —πρώτος και στα εικαστικά μαθήματα— και από τις αρχές του 1960 μπαρκάρισε στο μεγάλο καράβι της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Η ρότα σκολιά και τεθλιμμένη, το ταξίδι συναρπαστικό μα και δύσκολο και το λιμάνι μακριά.
Είχε, όμως, το φως της Δαμασκού που κατηύθυνε τα βήματά του. Αγάπη για την τέχνη και βαθιά πίστη στο Θεό. Άφησε σημάδια στο πέρασμά του, ξόδεψε αφειδώλευτα το τάλαντό του, διορθώνοντας την πορεία μας, δείχνοντάς μας νέους δρόμους, μαθαίνοντάς μας εκείνο το ένα, για το οποίο «έστι χρεία».
Εξήντα χρόνια τώρα πορεύεται δημιουργικά ανάμεσα στην «ιστόρηση» και την «τέχνη», ποιητής και αφηγητής της θείας αλήθειας, μα, κυρίως, δάσκαλος. Ο Παναγιώτης Μεταξάς θα διδάξει τη δογματική ακρίβεια και την παραδοσιακή αισθητική της εικόνας. Για 28 ολόκληρα χρόνια θα έχει την ευθύνη της Σχολής Αγιογραφίας του Θρησκευτικού Συλλόγου « Παναγία η Οδηγήτρια » και θα μυήσει στην τέχνη, εκατοντάδες τηνιακούς, μύστες της αγίας τέχνης και φίλων του ωραίου και του κάλους. Εξήντα χρόνια, ελεύθερης δημιουργικής έκφρασης, όσο και στρατευμένης εικονογραφικής παράδοσης. Ο Παναγιώτης Μεταξάς, με την τέχνη του δημιουργεί Σχολή με την ευρεία έννοιά της.
Κυρίες και κύριοι,
Η ευγνωμοσύνη είναι αρετή και ασκείται. Το «ευχαριστώ», το « συγχαίρω » και τιμώ είναι, πρέπει να είναι, κεντρικό στοιχείο της παιδείας μας. Για τον λόγο αυτό απόψε, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού, το οποίο ευχαριστούμε εκθύμως, για την φιλοξενία —εν είδει δώρου των επικειμένων ογδοηκοστών του γενεθλίων (24 Αυγούστου 2017—
οργανώνουμε αυτή τη βραδιά τιμής και ευγνωμοσύνης στον συντοπίτη, τον δημιουργό, τον δάσκαλο, τον «δείξαντα» πώς να κάνουμε τη ζωή μας τέχνη.
Γνωρίζουμε πως ένα σύννεφο βαραίνει την ευφρόσυνη ετούτη βραδιά.
Λείπει από κοντά μας ένας δημιουργός που βιάστηκε να φύγει. Ο Νίκος Μεταξάς. Δεν τον ξεχνάμε, δεν θα τον ξεχάσουμε ποτέ! Η Ευαγγελία και ο Σπύρος εργάτες και κωπηλάτες της τέχνης συνεχίζουν το μακρύ ταξίδι του πατέρα τους, καβατζάροντας και αυτοί τον κάβο της Βορνής!
Τήνος 12 Ιουλίου 2017, Εμμανουήλ Σώχος, Πρόεδρος Πνευματικού Κέντρου Πανόρμου.
