Εισαγωγή στο πρόγραμμα HYDROUSA. ~ Τήνος ** Δήμος Τήνου

Τρίτη 16 Ιουλίου 2019

Εισαγωγή στο πρόγραμμα HYDROUSA.

Δελτίου Τύπου

02-07-2019

Τη Δευτέρα 24 Ιουνίου στην Τήνο έγινε η πρώτη σύσταση/εισαγωγή στο πρόγραμμα HYDROUSA από τους εκπροσώπους του Impact Hub και της alchemia-nova σε συνεργασία με το Δήμο Τήνου και το Tinos Ecolodge. Οι φορείς του προγράμματος παρουσίασαν στην αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου στο παλιό Δημαρχείο Τήνου ένα πρώτο πλαίσιο για τα επόμενα βήματα, με το πρώτο εργαστήριο συν-δημιουργίας να προγραμματίζεται για τον Οκτώβριο του 2019.

Κατα την επίσκεψή της η ομάδα της HYDROUSA είχε την ευκαιρία να συναντηθεί με φορείς και συλλογικότητες/εγχειρήματα του νησιού για ανάπτυξη επιπρόσθετων πιθανών συνεργειών που μπορεί να συνθέσουν σε ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης του νησιού (περιβαντολλογικά - κοινωνικά - οικονομικά).

Το Ευρωπαϊκό Ερευνητικό πρόγραμμα HYDROUSA εντάσσεται στο πρόγραμμα Ορίζοντα 2020 το οποίο αποτελεί το βασικό χρηματοδοτικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για Έρευνα και Ανάπτυξη. Συντονιστής του προγράμματος είναι το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ενώ συμμετέχουν συνολικά 28 φορείς από διάφορες χώρες της Ευρώπης. Το πρόγραμμα έχει συνολικό προϋπολογισμό 12 εκατομμύρια Ευρώ και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα και πιο ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα της Ευρώπης.

Η HYDROUSA στοχεύει στην ανάπτυξη, τη βελτιστοποίηση και την επίδειξη καινοτόμων και αποδοτικών συστημάτων χαμηλού κόστους για τη διαχείριση μη συμβατικών υδάτων σε Μεσογειακές περιοχές. Αυτό περιλαμβάνει τη διαχείριση των λυμάτων, του βρόχινου νερού, των υπόγειων υδάτων, του θαλάσσιου νερού και της ατμοσφαιρικής υγρασίας.

Σκοπός του προγράμματος είναι η αύξηση των υδάτινων αποθεμάτων των περιοχών της Μεσογείου οι οποίες αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα λειψυδρίας, αλλά και η ανάκτησης πολύτιμων υλικών και ενέργειας από τα υγρά απόβλητα. Η χρήση μη συμβατικών υδάτων καλής ποιότητας θα αυξήσει τη γεωργική παραγωγή και θα ενισχύσει την οικονομική δραστηριότητα των συγκεκριμένων περιοχών.

Η HYDROUSA αποσκοπεί στο να καλύψει όλους τους κύκλους του νερού σε τοπικό επίπεδο, αξιοποιώντας τους πόρους και προωθώντας την ιδέα της αποκεντρωμένης διαχείρισης του νερού, των υλικών, της εξοικονόμησης ενέργειας, της επεξεργασίας λυμάτων και της επαναχρησιμοποίησης του ανακτημένου νερού.

Με την πάροδο του χρόνου οι ανάγκες κατανάλωσης νερού συνεχώς αυξάνονται και τα αποθέματα μειώνονται. Παράλληλα η “γραμμική προσέγγιση” από την άντληση, στην τεχνική-χημική και ενεργοβόρο επεξεργασία και τη μετατροπή του σε λύμα είναι το αποκλειστικό ή κυρίαρχο μοντέλο.

Στη Χώρα της Τήνου οι ανάγκες για νερό καλύπτονται από τις μονάδες αφαλάτωσης, σε βαθμό μεγαλύτερο από το 80%, ενώ συχνά η εποχιακή αυξομείωση του πληθυσμού, η αύξηση της δόμησης και των τουριστικών καταλυμάτων, σε συνδυασμό με μακρές περιόδους χωρίς μεγάλες βροχοπτώσεις και η ύπαρξη ευάλμυρων πηγών, τοποθετούν το θέμα του νερού στο επίκεντρο των συζητήσεων για τη βιωσιμότητα του νησιού. Κάτι που συναντάται και στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου όπου η πρόκληση της λειψυδρίας είναι πλέον κοινό φαινόμενο.

Θέλοντας να επαναφέρουμε μία βιώσιμη πραγματικότητα ευρύτερα στις περιοχές της Μεσογείου, σχεδιάσαμε το πρόγραμμα HYDROUSA, ένα πρόγραμμα που συνδυάζει παραδοσιακές και βιομιμητικές/φυσικές διεργασίες και προτείνει καινοτόμες λύσεις για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας αξιοποιώντας τις αρχές της κυκλικής οικονομίας.

Εξετάζουμε την αξιοποίηση διαφορετικών κατηγοριών νερού (βρόχινο και θαλασσινό νερό, υπόγεια ύδατα, υγρά απόβλητα, υδρατμοί) όπου με την κατάλληλη επεξεργασία μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν για άρδευση ακόμα και για πόση. Αναβιώνουμε παραδοσιακές τεχνικές συλλογής και αποθήκευσης νερού που συναντάμε συχνά σε περιοχές όπως τα νησιά του Αιγαίου, στοχεύοντας στην καθιέρωση τους τόσο σε οικιακό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο.

Αναλυτικότερα για το πρόγραμμα:

Το πρόγραμμα έχει έντονη ελληνική παρουσία καθώς συμμετέχουν συνολικά 9 εταίροι από Ελλάδα ανάμεσα στους οποίους, τρεις Δήμοι (Λέσβου, Τήνου και Μυκόνου), εταιρείες, ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια και μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί. Όλα τα συστήματα εφαρμογής των καινοτομιών της HYDROUSA θα εγκατασταθούν ως πρότυπα σε 3 ελληνικά νησιά. Δύο συστήματα θα αναπτυχθούν στη Λέσβο, δύο στη Μύκονο και δύο στην Τήνο. Τα συστήματα εφαρμογής βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού και της πιλοτικής εγκατάστασης ενώ υπολογίζεται να βρίσκονται σε πλήρη εφαρμογή το καλοκαίρι του 2020.

Στην Άντισσα της Λέσβου αναπτύσσεται ένα σύστημα επεξεργασίας λυμάτων με φυσικό τρόπο, πλήρως ενταγμένο στο τοπικό περιβάλλον. Το σύστημα αυτό θα παράγει νερό πλούσιο σε θρεπτικά στοιχεία (άζωτο και φώσφορο) κατάλληλο για την άρδευση καλλιεργειών. Χρησιμοποιώντας το επεξεργασμένο νερό θα πραγματοποιηθεί άρδευση συγκεκριμένων δέντρων, θάμνων και καλλιεργειών (ελιές, ροδιές, δάφνη), προϊόντων με υψηλή θρεπτική αξία (ιπποφαές) και βοτάνων (λεβάντα, φασκόμηλο, ρίγανη, θυμάρι) συνθέτοντας ένα δυναμικό δασογεωργικό αγρό. Στόχος είναι η διοχέτευση αυτών των προϊόντων σε αγροτικούς συνεταιρισμούς καθώς και η εξοικείωση των καλλιεργητών με τη χρήση ανακτημένου νερού.

Στην Μύκονο αναπτύσσονται μονάδες συλλογής, επεξεργασίας και διάθεσης του βρόχινου νερού και των απορροών καθώς και σύστημα εμπλουτισμού του υπόγειου υδροφορέα με βρόχινο νερό.

Εκτός των παραπάνω διεργασιών, το νερό μετά από επεξεργασία θα διατεθεί για άρδευση ρίγανης και τοπικών καλλιεργειών.

Στην Τήνο αναπτύσσεται ένα καινοτόμο σύστημα αφαλάτωσης χαμηλού κόστους βασισμένο στις αρχές της εξάτμισης & της συμπύκνωσης, μιμούμενο την λειτουργία του δέντρου mangrove, για την άρδευση θερμοκηπίου με τροπικές καλλιέργειες αλλα και την παραγωγή βρώσιμου αλατιού.

Επίσης, εξετάζονται οι κύκλοι του νερού εντός μιας οικοτουριστικής μονάδας (σύστημα συλλογής βρόχινου νερού, σύστημα συμπύκνωσης υδρατμών, σύστημα επεξεργασίας λυμάτων με τεχνητό υγροβιότοπο, άρδευση καλλιεργειών). Με τη συμμετοχή και συμβολή της πορείας του Tinos Ecolodge, στοχεύουμε στην ανάδειξη των οικο-τουριστικών μονάδων ως δομές εναλλακτικού τουρισμού με εγκαταστάσεις οι οποίες είναι αυτάρκεις από πλευράς παροχής νερού, ενέργειας και τροφίμων.

Κατά τη διάρκεια του προγράμματος θα πραγματοποιηθούν συμμετοχικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, οι οποίες απευθύνονται στους ενδιαφερόμενους και περιλαμβάνουν σεμινάρια σε αγροτικούς συνεταιρισμούς, σε Δήμους, ΔΕΥΑ, διαδραστικά εργαστήρια συν σχεδιασμού (co-creation), δημοσιεύσεις και παρουσιάσεις, εκδηλώσεις, βιωματικές δραστηριότητες/εμπειρίες κ.ά..

Στόχος του προγράμματος HYDROUSA είναι η άμεση αλληλεπίδραση με τους πολίτες & τις τοπικές κοινότητες, γεγονός που θα επιτευχθεί μέσα από τη διοργάνωση θεματικών θερινών σχολείων (SummerCamps), τη δημιουργία σημείων πληροφόρησης και ενημέρωσης των πολιτών πλαισιωμένα από ανοιχτές συζητήσεις και ειδικότερες πολιτιστικές δράσεις.

Ακολουθήστε το ταξίδι της HYDROUSA: